Η σύνοψη της ομιλίας θα αναρτηθεί αύριο 11/07/2025
Πέμπτη 10 Ιουλίου 2025
05. ΤΑ 200 ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ - ΚΕΦ. 16-20 (Ερμηνευτικά σχόλια στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών)
Η σύνοψη της ομιλίας θα αναρτηθεί αύριο 11/07/2025
04. ΤΑ 200 ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ - ΚΕΦ. 13-15 (Ερμηνευτικά σχόλια στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών)
Η σύνοψη της ομιλίας θα αναρτηθεί αύριο 11/07/2025
03. ΤΑ 200 ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ - ΚΕΦ. 11-12 (Ερμηνευτικά σχόλια στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών)
Η σύνοψη της ομιλίας θα αναρτηθεί αύριο 11/07/2025
02. ΤΑ 200 ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ - ΚΕΦ. 6-10 (Ερμηνευτικά σχόλια στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών)
6. Όποιος έχει ταπεινοφροσύνη και εργασία πνευματική, όσα διαβάζει στις θείες Γραφές, όλα θα τα εννοήσει για τον εαυτό του και όχι για άλλον.
Στο έκτο κεφάλαιο, ο Άγιος Μάρκος φωτίζει τη σωστή προσέγγιση προς τις θείες Γραφές, τονίζοντας ότι η κατανόηση του λόγου του Θεού δεν εξαρτάται από την εξωτερική γνώση ή την οξυδέρκεια του νου, αλλά από την ταπεινοφροσύνη και την πνευματική εργασία. Ο άνθρωπος που είναι ταπεινός δεν διαβάζει τις Γραφές για να ελέγχει ή να διδάσκει τους άλλους, αλλά για να δει τον εαυτό του, τις αμαρτίες και τις ελλείψεις του. Η πνευματική εργασία –δηλαδή η προσευχή, η μετάνοια, η εγκράτεια και η έμπρακτη τήρηση των εντολών– είναι αυτή που δίνει βάθος και γνησιότητα στην ερμηνεία των Ιερών Κειμένων.
Όποιος ενώνει ταπείνωση και αγώνα, διαβάζει τη Γραφή όχι για να κατακρίνει, αλλά για να μετανοεί. Βλέπει παντού λόγο προσωπικής διόρθωσης και όχι ευκαιρία αυτοδικαίωσης ή σύγκρισης με τους άλλους. Έτσι, η Αγία Γραφή γίνεται γι’ αυτόν καθρέφτης αυτογνωσίας και θεραπείας, και όχι εργαλείο φαρισαϊσμού. Πρόκειται για θεμελιώδες κριτήριο πνευματικής ζωής, ιδιαίτερα για όσους ζουν στον κόσμο και επιθυμούν αυθεντική χριστιανική πορεία.
Όποιος ενώνει ταπείνωση και αγώνα, διαβάζει τη Γραφή όχι για να κατακρίνει, αλλά για να μετανοεί. Βλέπει παντού λόγο προσωπικής διόρθωσης και όχι ευκαιρία αυτοδικαίωσης ή σύγκρισης με τους άλλους. Έτσι, η Αγία Γραφή γίνεται γι’ αυτόν καθρέφτης αυτογνωσίας και θεραπείας, και όχι εργαλείο φαρισαϊσμού. Πρόκειται για θεμελιώδες κριτήριο πνευματικής ζωής, ιδιαίτερα για όσους ζουν στον κόσμο και επιθυμούν αυθεντική χριστιανική πορεία.
*** *** ***
7. Να παρακαλείς το Θεό να ανοίξει τα μάτια της ψυχής σου, για να δεις την ωφέλεια της προσευχής και της μελέτης εκείνης που εφαρμόζεται στην πράξη.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΧΟΛΙΟ
Στο έβδομο κεφάλαιο, ο Άγιος Μάρκος αναδεικνύει τη σημασία της θείας αποκάλυψης για την κατανόηση της πνευματικής ωφέλειας που προσφέρει η προσευχή και η μελέτη. Τονίζει ότι ο άνθρωπος από μόνος του, χωρίς τον φωτισμό της χάριτος, δεν μπορεί να συλλάβει τη βαθύτερη αξία αυτών των πράξεων, διότι τα «μάτια της ψυχής» του παραμένουν κλειστά από τα πάθη και την άγνοια. Ο φωτισμός του Θεού είναι αυτός που καθιστά τον άνθρωπο ικανό να γευθεί την κρυμμένη δύναμη των θείων πραγμάτων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη σύνδεση θεωρίας και πράξης. Η μελέτη των Γραφών και των Πατερικών λόγων είναι γόνιμη μόνο όταν συνοδεύεται από αγώνα για εφαρμογή στην πράξη – χωρίς αυτό, παραμένει στείρα γνώση, που μπορεί να οδηγήσει σε πνευματική υπερηφάνεια. Ο άνθρωπος καλείται να μελετά και να προσεύχεται όχι μηχανικά, αλλά με εσωτερική ταπείνωση και με επίμονη προσευχή στον Θεό να του αποκαλύψει τη μυστική ωφέλεια αυτών των κόπων.
Για τον πιστό που ζει στον κόσμο, αυτό το κεφάλαιο αποτελεί σπουδαίο στήριγμα. Μέσα στην καθημερινή φθορά και ρουτίνα, η προσευχή και η μελέτη μπορεί να φαίνονται άκαρπες. Όμως ο Άγιος Μάρκος μας καλεί να μην αποκάμουμε: η πνευματική καρποφορία δεν είναι πάντοτε άμεση ή ορατή, αλλά δίνεται ως δωρεά από τον Θεό, σε όσους εργάζονται με ταπείνωση και επιμονή. Η κατανόηση της χαράς και της γλυκύτητας που κρύβονται στην πνευματική ζωή έρχεται με τον χρόνο, μέσα από τον φωτισμό της χάριτος.
Στο έβδομο κεφάλαιο, ο Άγιος Μάρκος αναδεικνύει τη σημασία της θείας αποκάλυψης για την κατανόηση της πνευματικής ωφέλειας που προσφέρει η προσευχή και η μελέτη. Τονίζει ότι ο άνθρωπος από μόνος του, χωρίς τον φωτισμό της χάριτος, δεν μπορεί να συλλάβει τη βαθύτερη αξία αυτών των πράξεων, διότι τα «μάτια της ψυχής» του παραμένουν κλειστά από τα πάθη και την άγνοια. Ο φωτισμός του Θεού είναι αυτός που καθιστά τον άνθρωπο ικανό να γευθεί την κρυμμένη δύναμη των θείων πραγμάτων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη σύνδεση θεωρίας και πράξης. Η μελέτη των Γραφών και των Πατερικών λόγων είναι γόνιμη μόνο όταν συνοδεύεται από αγώνα για εφαρμογή στην πράξη – χωρίς αυτό, παραμένει στείρα γνώση, που μπορεί να οδηγήσει σε πνευματική υπερηφάνεια. Ο άνθρωπος καλείται να μελετά και να προσεύχεται όχι μηχανικά, αλλά με εσωτερική ταπείνωση και με επίμονη προσευχή στον Θεό να του αποκαλύψει τη μυστική ωφέλεια αυτών των κόπων.
Για τον πιστό που ζει στον κόσμο, αυτό το κεφάλαιο αποτελεί σπουδαίο στήριγμα. Μέσα στην καθημερινή φθορά και ρουτίνα, η προσευχή και η μελέτη μπορεί να φαίνονται άκαρπες. Όμως ο Άγιος Μάρκος μας καλεί να μην αποκάμουμε: η πνευματική καρποφορία δεν είναι πάντοτε άμεση ή ορατή, αλλά δίνεται ως δωρεά από τον Θεό, σε όσους εργάζονται με ταπείνωση και επιμονή. Η κατανόηση της χαράς και της γλυκύτητας που κρύβονται στην πνευματική ζωή έρχεται με τον χρόνο, μέσα από τον φωτισμό της χάριτος.
*** *** ***
8. Εκείνος που έχει κάποιο πνευματικό χάρισμα και συμπαθεί εκείνους που δεν έχουν, με τη συμπάθεια φυλάγει το χάρισμα. Ο αλαζόνας και υπερήφανος θα το χάσει από τους αλαζονικούς λογισμούς του.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΧΟΛΙΟ
Ο άγιος Μάρκος επισημαίνει τον μεγάλο κίνδυνο της υπερηφάνειας που γεννιέται από τα ίδια τα πνευματικά χαρίσματα. Όταν ο άνθρωπος λάβει δωρεές από τον Θεό –όπως διάκριση, ειρήνη, φωτισμό ή κατανόηση των Γραφών– είναι εύκολο να ξεγελαστεί και να νομίσει ότι αυτά προέρχονται από τη δική του αρετή. Τότε πέφτει στους λογισμούς της αλαζονείας και στερείται τη χάρη, γιατί ο Θεός αναπαύεται μόνο στην ταπεινή καρδιά.
Το αληθινό κριτήριο της πνευματικής υγείας είναι η ταπεινή στάση απέναντι στους άλλους. Όποιος φυλάει τα χαρίσματά του με συμπάθεια και κατανόηση προς όσους δεν τα έχουν, αυτός βαδίζει με ασφάλεια. Για τον χριστιανό του κόσμου, η προειδοποίηση είναι σαφής: να βλέπει κάθε πνευματική πρόοδο ως δώρο του Θεού και να την συνοδεύει με ευχαριστία, ταπείνωση και αγάπη, για να μην πέσει σε υπερηφάνεια και χάσει την αληθινή ζωή της χάριτος.
Ο άγιος Μάρκος επισημαίνει τον μεγάλο κίνδυνο της υπερηφάνειας που γεννιέται από τα ίδια τα πνευματικά χαρίσματα. Όταν ο άνθρωπος λάβει δωρεές από τον Θεό –όπως διάκριση, ειρήνη, φωτισμό ή κατανόηση των Γραφών– είναι εύκολο να ξεγελαστεί και να νομίσει ότι αυτά προέρχονται από τη δική του αρετή. Τότε πέφτει στους λογισμούς της αλαζονείας και στερείται τη χάρη, γιατί ο Θεός αναπαύεται μόνο στην ταπεινή καρδιά.
Το αληθινό κριτήριο της πνευματικής υγείας είναι η ταπεινή στάση απέναντι στους άλλους. Όποιος φυλάει τα χαρίσματά του με συμπάθεια και κατανόηση προς όσους δεν τα έχουν, αυτός βαδίζει με ασφάλεια. Για τον χριστιανό του κόσμου, η προειδοποίηση είναι σαφής: να βλέπει κάθε πνευματική πρόοδο ως δώρο του Θεού και να την συνοδεύει με ευχαριστία, ταπείνωση και αγάπη, για να μην πέσει σε υπερηφάνεια και χάσει την αληθινή ζωή της χάριτος.
*** *** ***
9. Το στόμα του ταπεινόφρονα λέει την αλήθεια. Εκείνος που αντιλέγει στην αλήθεια είναι όμοιος με τον υπηρέτη εκείνον που ράπισε τον Κύριο στο πρόσωπο(Ιω. 18, 22).
ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΧΟΛΙΟ
Ο άγιος Μάρκος συνδέει άρρηκτα την ταπεινοφροσύνη με την αλήθεια, τονίζοντας ότι ο ταπεινός άνθρωπος είναι ικανός να εκφέρει λόγο φωτισμένο και αληθινό, όχι λόγω γνώσεων, αλλά επειδή η καρδιά του είναι καθαρή και ο νους του φωτισμένος από τη χάρη του Θεού. Η αλήθεια δεν εκφράζεται με έπαρση ή φιλονικία, αλλά με διάκριση και πραότητα, και γι’ αυτό τα λόγια του ταπεινού είναι ωφέλιμα και σωτήρια.
Ο άγιος Μάρκος συνδέει άρρηκτα την ταπεινοφροσύνη με την αλήθεια, τονίζοντας ότι ο ταπεινός άνθρωπος είναι ικανός να εκφέρει λόγο φωτισμένο και αληθινό, όχι λόγω γνώσεων, αλλά επειδή η καρδιά του είναι καθαρή και ο νους του φωτισμένος από τη χάρη του Θεού. Η αλήθεια δεν εκφράζεται με έπαρση ή φιλονικία, αλλά με διάκριση και πραότητα, και γι’ αυτό τα λόγια του ταπεινού είναι ωφέλιμα και σωτήρια.
Αντίθετα, η αντίσταση στην αλήθεια δεν είναι απλώς ανθρώπινη αδυναμία· είναι πνευματική ύβρις. Ο άγιος συγκρίνει αυτή την αντίσταση με το ράπισμα που δέχθηκε ο Χριστός κατά το Πάθος Του, δείχνοντας πόσο βαριά είναι η απόρριψη της αλήθειας. Ο χριστιανός καλείται να αναγνωρίζει, να δέχεται και να αγαπά την αλήθεια, ακόμη κι αν τον ελέγχει ή τον ταπεινώνει, γιατί μόνο έτσι παραμένει ενωμένος με τον Χριστό, που είναι η ίδια η Αλήθεια.
*** *** ***
10. Μη γίνεις μαθητής εκείνου που επαινεί τον εαυτό του, για να μη μάθεις υπερηφάνεια αντί ταπείνωση.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΧΟΛΙΟ
Ο άγιος Μάρκος τονίζει τη σημασία της διάκρισης στην επιλογή διδασκάλου ή πνευματικού ή και γενικότερα προτύπων στη ζωή μας και ιδιαίτερα στο πνευματικό μας αγώνα. Η μαθητεία δεν είναι ζήτημα εντυπώσεων ή εξωτερικών ικανοτήτων, αλλά καρδιακής μίμησης· γι’ αυτό και η μίμηση ανθρώπων που επαινούν τον εαυτό τους οδηγεί στην υπερηφάνεια και στην πνευματική πλάνη. Η ταπείνωση του διδασκάλου είναι προϋπόθεση για τη σωστή πνευματική καθοδήγηση, ενώ η κενοδοξία του είναι παγίδα που μεταδίδεται στον μαθητή.
Στον κόσμο της αυτοπροβολής και των εντυπωσιακών λόγων, ο πιστός καλείται να επιλέγει ποιους θα ακολουθήσει με βάση το ήθος, την ταπείνωση και τη σιωπή τους, και όχι την εξωτερική τους λάμψη. Αληθινός διδάσκαλος είναι εκείνος που με τη σιωπηλή του ζωή και την ταπεινή του παρουσία οδηγεί στην ταπείνωση και στην ένωση με τον Χριστό. Έτσι μαθαίνει και ο ίδιος ο πιστός να αποφεύγει την πνευματική αυταρέσκεια και να πορεύεται με ασφάλεια προς τη σωτηρία.
Ο άγιος Μάρκος τονίζει τη σημασία της διάκρισης στην επιλογή διδασκάλου ή πνευματικού ή και γενικότερα προτύπων στη ζωή μας και ιδιαίτερα στο πνευματικό μας αγώνα. Η μαθητεία δεν είναι ζήτημα εντυπώσεων ή εξωτερικών ικανοτήτων, αλλά καρδιακής μίμησης· γι’ αυτό και η μίμηση ανθρώπων που επαινούν τον εαυτό τους οδηγεί στην υπερηφάνεια και στην πνευματική πλάνη. Η ταπείνωση του διδασκάλου είναι προϋπόθεση για τη σωστή πνευματική καθοδήγηση, ενώ η κενοδοξία του είναι παγίδα που μεταδίδεται στον μαθητή.
Στον κόσμο της αυτοπροβολής και των εντυπωσιακών λόγων, ο πιστός καλείται να επιλέγει ποιους θα ακολουθήσει με βάση το ήθος, την ταπείνωση και τη σιωπή τους, και όχι την εξωτερική τους λάμψη. Αληθινός διδάσκαλος είναι εκείνος που με τη σιωπηλή του ζωή και την ταπεινή του παρουσία οδηγεί στην ταπείνωση και στην ένωση με τον Χριστό. Έτσι μαθαίνει και ο ίδιος ο πιστός να αποφεύγει την πνευματική αυταρέσκεια και να πορεύεται με ασφάλεια προς τη σωτηρία.
Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025
02. ΤΑ 200 ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ - ΚΕΦ. 1-5 (Ερμηνευτικά σχόλια στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών)
1. Επειδή πολλές φορές θελήσατε να μάθετε πώς ο νόμος είναι πνευματικός (Ρωμ. 7, 14) κατά τον Απόστολο, και τι πρέπει να γνωρίζουν και να κάνουν εκείνοι που θέλουν να τον φυλάξουν, πάνω σ αυτό το ζήτημα θα σας πω κατά τη δύναμή μου.
Σύντομο σχόλιο
Ο άγιος Μάρκος, με ταπεινότητα, εισάγει το έργο του εξηγώντας ότι θα μιλήσει για τον «πνευματικό νόμο» όπως τον εννοεί ο Απόστολος Παύλος (Ρωμ. 7,14), δηλαδή όχι ως εξωτερικό κανονισμό αλλά ως εσωτερική πνευματική πραγματικότητα που σχετίζεται με τη χάρη του Θεού. Τονίζει ότι η κατανόηση και η τήρηση αυτού του νόμου δεν είναι εύκολη υπόθεση και απαιτεί λόγο, εμπειρία και προσευχή.
Απευθύνεται σε όσους έχουν πραγματική διάθεση να ζήσουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, όχι μόνο θεωρητικά αλλά με συνέπεια και πράξη. Η διδασκαλία του αποτελεί κάλεσμα για ταπεινή αναζήτηση της αλήθειας και εφαρμογή του λόγου του Θεού στην καθημερινή ζωή, ακόμη και μέσα στις δυσκολίες του κόσμου. Ο πιστός καλείται να πλησιάσει τη διδασκαλία αυτή με σοβαρότητα, υπομονή και υπακοή.
*** *** ***
2. Πρώτα-πρώτα γνωρίζομε ότι ο Θεός είναι αρχή κάθε καλού και μεσότητα και τέλος. Το καλό δεν είναι δυνατό να πράττεται ή να πιστεύεται, παρά μόνο με την ένωση με τον Ιησού Χριστό και με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος.
Σύντομο σχόλιο
Ο άγιος Μάρκος μας διδάσκει ότι κάθε καλό στη ζωή μας ξεκινά, στηρίζεται και ολοκληρώνεται από τον Θεό. Κανένα καλό έργο ή πίστη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ένωση με τον Χριστό και έμπνευση από το Άγιο Πνεύμα. Η πνευματική πρόοδος δεν εξαρτάται από τις δικές μας δυνάμεις ή τη λογική μας, αλλά από τη συνεργασία της προαίρεσής μας με τη χάρη του Θεού. Ο πιστός καλείται να ζει με ταπείνωση, στηριζόμενος όχι στον εαυτό του αλλά στον Θεό, και να ζητά καθημερινά τη βοήθεια και τον φωτισμό Του, αναγνωρίζοντας ότι μόνο μέσα από τη ζωντανή σχέση με τον Χριστό μπορεί να πορεύεται τον δρόμο της σωτηρίας.
*** *** ***
3. Κάθε αγαθό, κατ΄ οικονομίαν έχει χαριστεί στους ανθρώπους. Κι εκείνος που πιστεύει έτσι δεν θα το χάσει ποτέ.
Σύντομο σχόλιο
Ο άγιος Μάρκος διδάσκει ότι κάθε αγαθό στη ζωή μας είναι δώρο του Θεού, καρπός της θείας οικονομίας και όχι αποτέλεσμα των δικών μας προσπαθειών. Ο Θεός, με τη σοφία και την αγάπη Του, προσφέρει τα καλά ανάλογα με τη δεκτικότητα και την ταπείνωση του ανθρώπου. Όποιος πιστεύει ότι το καλό προέρχεται από τον Θεό και όχι από τον εαυτό του, δεν θα το χάσει ποτέ. Η επίγνωση αυτή προφυλάσσει τον πιστό από την υπερηφάνεια και καλλιεργεί την ταπεινοφροσύνη, την ευγνωμοσύνη και την εμπιστοσύνη στη θεία πρόνοια. Έτσι, ακόμη και μέσα στις δυσκολίες του κόσμου, ο χριστιανός μαθαίνει να εργάζεται το καλό με ειρήνη και ταπεινή εμπιστοσύνη στον Θεό.
Σύντομο σχόλιο
Ο άγιος Μάρκος διδάσκει ότι κάθε αγαθό στη ζωή μας είναι δώρο του Θεού, καρπός της θείας οικονομίας και όχι αποτέλεσμα των δικών μας προσπαθειών. Ο Θεός, με τη σοφία και την αγάπη Του, προσφέρει τα καλά ανάλογα με τη δεκτικότητα και την ταπείνωση του ανθρώπου. Όποιος πιστεύει ότι το καλό προέρχεται από τον Θεό και όχι από τον εαυτό του, δεν θα το χάσει ποτέ. Η επίγνωση αυτή προφυλάσσει τον πιστό από την υπερηφάνεια και καλλιεργεί την ταπεινοφροσύνη, την ευγνωμοσύνη και την εμπιστοσύνη στη θεία πρόνοια. Έτσι, ακόμη και μέσα στις δυσκολίες του κόσμου, ο χριστιανός μαθαίνει να εργάζεται το καλό με ειρήνη και ταπεινή εμπιστοσύνη στον Θεό.
*** *** ***
4. Η βέβαιη πίστη είναι ένας πύργος. Ο Χριστός γίνεται τα πάντα στον πιστεύοντα.
Σύντομο σχόλιο
Ο άγιος Μάρκος παρουσιάζει τη βέβαιη, ακλόνητη πίστη ως έναν πνευματικό πύργο, που προσφέρει ασφάλεια και σταθερότητα στον άνθρωπο απέναντι στις δυσκολίες και στους πειρασμούς. Αυτή η πίστη δεν είναι τυπική ή επιφανειακή, αλλά βαθιά σχέση και ζωντανή εμπειρία του Χριστού. Όταν ο άνθρωπος πιστεύει έτσι, ο Χριστός γίνεται το παν στη ζωή του: η δύναμή του, η παρηγοριά του, η ελπίδα του και η πληρότητά του. Για τον πιστό που ζει στον κόσμο, το κεφάλαιο αυτό είναι πρόσκληση να οικοδομήσει μέσα του την αληθινή πίστη, στηριζόμενος στον Χριστό και όχι σε ανθρώπινα στηρίγματα, ώστε ο Χριστός να γίνει η πηγή και ο σκοπός όλης της ζωής του.
*** *** ***
5. Σε κάθε προσπάθειά σου, βάλε αρχή τον Θεό που είναι η αρχή κάθε αγαθού, για να γίνει κατά Θεόν εκείνο που αποφάσισες να κάνεις.
Σύντομο σχόλιο
Ο άγιος Μάρκος μας διδάσκει ότι σε κάθε πράξη ή απόφασή μας πρέπει να βάζουμε ως αρχή τον Θεό, αναγνωρίζοντας ότι Εκείνος είναι η πηγή κάθε αγαθού. Μόνο αν ξεκινήσουμε με προσευχή και ζητήσουμε τη βοήθεια και τον φωτισμό Του, αυτό που αποφασίζουμε θα γίνει πραγματικά «κατά Θεόν», δηλαδή με σωστή κατεύθυνση και πνευματική καρποφορία. Για τον πιστό που ζει στον κόσμο, αυτό σημαίνει ότι κάθε του επιλογή —ακόμη και η πιο μικρή— πρέπει να στηρίζεται στην επίγνωση και την εμπιστοσύνη στη θεία πρόνοια, ώστε η ζωή του να καθοδηγείται από τη χάρη και όχι από την ανθρώπινη αυτάρκεια ή βιασύνη.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)