21. Σιδερένια πόρτα που οδηγεί στην πόλη είναι η σκληρή καρδιά. Σ' εκείνον όμως που κακοπαθεί και είναι θλιμμένος, ανοίγεται από μόνη της, όπως και στον Πέτρο (Πραξ. 12, 10).
Σύνοψη: Ο άγιος Μάρκος ο Ασκητής χρησιμοποιεί την εικόνα της «σιδερένιας πόρτας» (Πραξ. 12,10) για να δείξει τι σημαίνει σκληρή καρδιά.
Η καρδιά είναι η πύλη που οδηγεί τον άνθρωπο στη σχέση και κοινωνία με τον Θεό. Όταν όμως ο άνθρωπος είναι σκληρόκαρδος, η καρδιά γίνεται σαν σιδερένια πύλη, βαριά και κλειστή, που εμποδίζει τη σωτηρία.
Η σκληροκαρδία δεν είναι απλώς έλλειψη ευαισθησίας, αλλά βαθιά πνευματική ασθένεια: αμετανοησία, αυτάρκεια, αδιαφορία για τον Θεό και τον πλησίον, πώρωση. Έτσι, ο άνθρωπος παραβαίνει τις δύο μεγαλύτερες εντολές: την αγάπη προς τον Θεό και προς τον συνάνθρωπο.
Αντίθετα, η μετάνοια, η ταπείνωση και η συγκίνηση από το έλεος του Θεού μαλακώνουν την καρδιά και της ανοίγουν την πύλη προς τον Θεό. Η καρδιά σκληραίνει με την αμέλεια, τον εγωισμό, τη φιλαυτία και ιδιαίτερα όταν κοινωνούμε χωρίς μετάνοια, δικαιώνοντας τον εαυτό μας.
Ο άγιος δίνει και το παρηγορητικό μήνυμα:
Η «σιδερένια πόρτα» ανοίγει μόνη της για εκείνον που κακοπαθεί και είναι θλιμμένος. Η κακοπάθεια είναι ο πνευματικός αγώνας και η εκκοπή του θελήματος. Η θλίψη είναι η ταπείνωση και η συντριβή της καρδιάς λόγω της αμαρτίας. Αυτές δεν είναι αιτίες απόγνωσης, αλλά δρόμοι που οδηγούν στην ελευθερία και στη χάρη του Θεού.
Σε έναν κόσμο που φοβάται τη θλίψη και εξιδανικεύει την άνεση, ο άγιος Μάρκος υπενθυμίζει ότι οι δοκιμασίες είναι ευκαιρίες μεταστροφής. Μέσα από αυτές η καρδιά μαλακώνει και ανοίγεται στη χάρη, όπως η σιδερένια πόρτα άνοιξε θαυματουργικά στον Απόστολο Πέτρο.
*** *** ***
22. Πολλοί είναι οι τρόποι της προσευχής και διαφέρει ο ένας από τον άλλον. Αλλά κανένας τρόπος προσευχής δεν είναι επιβλαβής, εκτός αν δεν είναι προσευχή, αλλά σατανική εργασία.
Σύνοψη: Ο άγιος Μάρκος τονίζει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι προσευχής — με λόγια, με σιωπή, με δάκρυα, με ψαλμούς, με την ευχή, με κατάνυξη ή απλή επίκληση. Αυτή η ποικιλία δεν είναι πρόβλημα αλλά δείχνει τον πλούτο της πνευματικής ζωής και τη διαφορετική παιδαγωγία του Θεού στον καθένα.
Κανένας τρόπος προσευχής δεν είναι επιβλαβής, αρκεί να είναι αληθινή προσευχή: δηλαδή ταπεινή στροφή της καρδιάς προς τον Θεό με πίστη και συναίσθηση της ανάγκης μας. Μόνη εξαίρεση είναι η ψευδο-προσευχή, που γίνεται με υπερηφάνεια, εγωισμό, αυτοθαυμασμό ή μαγικό τρόπο, και τότε καταντά «σατανική εργασία», δηλαδή πλάνη.
Για τον πιστό στον κόσμο, το μήνυμα είναι διπλό:
-
Ενθάρρυνση: να μη συγκρίνει την προσευχή του με άλλων ούτε να απογοητεύεται· κάθε ταπεινή και ειλικρινής προσευχή είναι αποδεκτή από τον Θεό.
-
Προφύλαξη: να αποφεύγει την αναζήτηση εντυπωσιακών εμπειριών ή «αποκαλύψεων», που οδηγούν σε πλάνη.
Ο δρόμος είναι η απλότητα, η επιμονή και η εμπιστοσύνη στη χάρη του Θεού, που θα τον οδηγήσει βαθύτερα στην κοινωνία μαζί Του.
*** *** ***
23. Κάποιος άνθρωπος θέλησε να κάνει κακό, αλλά από συνήθεια προσευχήθηκε προηγουμένως. Και κατ' οικονομία Θεού εμποδίστηκε και ύστερα πολύ ευχαρίστησε τον Θεό.
Σύνοψη: Ο άγιος Μάρκος διηγείται το παράδειγμα ενός ανθρώπου που θέλησε να κάνει κακό, αλλά πρώτα —από συνήθεια— προσευχήθηκε. Και τότε, με την οικονομία του Θεού, εμποδίστηκε από την αμαρτία και αργότερα ευχαρίστησε πολύ τον Θεό.
Η διήγηση αυτή φανερώνει δύο μεγάλες αλήθειες:
-
Τη δύναμη της προσευχής – ακόμη και όταν γίνεται τυπικά ή από συνήθεια, παραμένει πνευματική άγκυρα που μπορεί να σώσει τον άνθρωπο στη δύσκολη στιγμή.
-
Τη φιλανθρωπία του Θεού – που αξιοποιεί ακόμη και τις ατελείς μας κινήσεις προς Αυτόν για να μας προστατέψει από την πτώση.
Για τον πιστό στον κόσμο, αυτό είναι μήνυμα παρηγορητικό: η επιμονή στην προσευχή, ακόμη κι αν φαίνεται στεγνή ή μηχανική, δεν πάει χαμένη· μπορεί να γίνει το μέσο με το οποίο ο Θεός θα τον φυλάξει από τον πειρασμό και θα τον οδηγήσει σε βαθύτερη ευγνωμοσύνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου