16. Εκείνος που μιμήθηκε τον τυφλό και έβγαλε το ρούχο του και πλησίασε τον Κύριο (Μαρκ. 10, 50), έγινε ακόλουθός Του και κήρυκας των τελειοτέρων δογμάτων.
Σύνοψη: Η ομιλία ξεκινά με δύο ερωτήσεις: «Τι θα άφηνα πίσω για να πλησιάσω τον Χριστό;» και «Από τι ακόμη κρατιέμαι;». Αφορμή είναι ο Βαρτίμαιος (Μκ 10,46–52), ο οποίος περνά τρία εμπόδια για να συναντήσει και να ακολουθήσει τον Κύριο: την τυφλότητά του (πνευματική αδυναμία), την πίεση του πλήθους που τον επιπλήττει για να σιωπήσει, και το ρούχο που πετά για να τρέξει στον Χριστό. Το «ρούχο» σηματοδοτεί κάθε προσκόλληση και την εξωτερική, ψευδή εικόνα που μας δίνει κοσμική ασφάλεια· πρέπει να αποβληθεί για αληθινή μαθητεία. Η πορεία είναι: συνάντηση → μίμηση/μεταμόρφωση → μαρτυρία· μόνο όποιος αφήνει τον «παλαιό άνθρωπο» γίνεται όχι απλώς ακόλουθος, αλλά και κήρυκας των τελειοτέρων δογμάτων—όχι με θεωρία, αλλά με ήθος και ζωή. Για τον πιστό μέσα στον κόσμο, αυτό είναι και πρόσκληση και κριτήριο: ταπείνωση, απελευθέρωση από πάθη/εγωισμό/προσκολλήσεις και έμπρακτη ομολογία στον οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό χώρο, ώστε η ζωή να γίνεται κήρυγμα σωτηρίας.
*** *** ***
17. Η κακία, όταν την μελετά κανείς με την σκέψη του, αποθρασύνει την καρδιά. Εκείνος που σκοτώνει την κακία με την εγκράτεια και την ελπίδα, δίνει στην καρδιά του συντριβή.
Σύνοψη: Ο Άγιος Μάρκος επισημαίνει ότι όταν κάποιος ασχολείται νοερά με την κακία —δηλαδή με αμαρτωλές σκέψεις, μνησικακία, φαντασίες ή πειρασμούς— ενισχύει αυτή την κακία μέσα του και σκληραίνει η καρδιά του. Ακόμη και η απλή μελέτη του κακού, χωρίς διάκριση και πνευματική εγρήγορση, αποθρασύνει την ψυχή και καταστρέφει τη λεπτότητα της συνείδησης.
Αντίθετα, όποιος "σκοτώνει" την κακία στην αρχή της, με την εγκράτεια (δηλαδή αυτοκυριαρχία και αποφυγή ερεθισμάτων) και την ελπίδα στον Θεό, αποκτά συντριβή καρδιάς — μια κατάσταση πνευματικής ευαισθησίας, μετάνοιας και ταπείνωσης, που αποτελεί θεμέλιο της πνευματικής ζωής.
Στο σημερινό περιβάλλον των συνεχών εξωτερικών ερεθισμάτων και εσωτερικών λογισμών, ο πιστός καλείται να προσέχει όχι μόνο τις πράξεις του, αλλά και τις σκέψεις του, φυλάγοντας έτσι καθαρή την καρδιά του.
*** *** ***
18. Υπάρχει συντριβή καρδιάς ήρεμη και ωφέλιμη που φέρνει κατάνυξη σ' αυτή. Και υπάρχει και άλλη συντριβή ανώμαλη και επιβλαβής, που πληγώνει την καρδιά.
ΣΥΝΟΨΗ: Ο Άγιος Μάρκος ξεχωρίζει δύο μορφές συντριβής της καρδιάς: τη γνήσια, ήρεμη και ωφέλιμη, που γεννιέται από τη χάρη του Θεού, και την ανώμαλη, επιβλαβή, που πληγώνει την ψυχή και προέρχεται από πλάνη ή δαιμονική επήρεια.
Η πρώτη μορφή συντριβής οδηγεί σε κατάνυξη, ταπείνωση και ειρήνη. Είναι η λύπη "κατά Θεόν", που φέρνει μετάνοια, ελπίδα και βαθύτερη σχέση με τον Θεό.
Η δεύτερη μορφή γεννά απόγνωση, ταραχή και πνευματική σύγχυση, οδηγώντας σε εσωτερική καταστροφή, χωρίς να θεραπεύει την ψυχή.
Ο χριστιανός καλείται να διακρίνει ανάμεσα στις δύο, αποφεύγοντας την υπερβολή και την αυτοκαταδίκη, και καλλιεργώντας τη συντριβή που μαλακώνει την καρδιά και την οδηγεί στη σωτηρία.
*** *** ***
19. Αγρυπνία και προσευχή και υπομονή των θλιβερών, φέρουν συντριβή ασφαλή και ωφέλιμη στην καρδιά, αρκεί να μην διαλύσομε την ισορροπία των τριών αυτών με την πλεονεξία. Εκείνος που υπομένει σ' αυτά, θα λάβει βοήθεια και στα άλλα. Εκείνος όμως που τα αμελεί και διασκορπίζεται εδώ κι εκεί, θα νιώσει ανυπόφορη οδύνη κατά την ώρα του θανάτου.
ΣΥΝΟΨΗ: Ο Άγιος Μάρκος μας διδάσκει ότι η γνήσια και ωφέλιμη συντριβή της καρδιάς —η κατάσταση της ήρεμης κατάνυξης και ταπεινής μετάνοιας— δεν είναι κάτι στιγμιαίο ή συναισθηματικό, αλλά καρπός τριών αρετών: αγρυπνίας, προσευχής και υπομονής στις θλίψεις.
Αυτές οι αρετές διατηρούν την καρδιά σταθερή, ειρηνική και δεκτική στη χάρη του Θεού, ακόμη και μέσα σε δυσκολίες. Αντίθετα, η πλεονεξία —όχι μόνο υλική αλλά και πνευματική— καθώς και η διασπορά του νου, υπονομεύουν τον αγώνα, ψυχραίνουν την καρδιά και φέρνουν αμέλεια.
Ο άγιος προειδοποιεί ότι αυτός που ζει με ραθυμία και διασκορπισμένο νου θα βιώσει οδύνη κατά την ώρα του θανάτου, γιατί τότε θα βρεθεί χωρίς τα κοσμικά πράγματα στα οποία είχε προσκολληθεί.
Γι’ αυτό, ο χριστιανός καλείται να ζει με πνευματική εγρήγορση, προσευχή και υπομονή, ακόμη και μέσα στις απλές καθημερινές του ασχολίες, για να προετοιμάσει την καρδιά του για τον Θεό και να φτάσει σε ειρήνη, μετάνοια και σωτηρία.
*** *** ***
20. Η καρδιά που αγαπά τις ηδονές γίνεται φυλακή και αλυσίδα στην ψυχή κατά την ώρα του θανάτου. Ενώ η φιλόπονη καρδιά είναι πόρτα ανοιχτή.
ΣΥΝΟΨΗ: Ο Άγιος Μάρκος τονίζει ότι η καρδιά που αγαπά τις ηδονές γίνεται φυλακή για την ψυχή, ιδιαίτερα κατά την ώρα του θανάτου. Οι ηδονές, υλικές ή ψυχολογικές, προσκολλούν τον άνθρωπο στα επίγεια και τον εμποδίζουν να στραφεί ελεύθερα προς τον Θεό.
Αντίθετα, η καρδιά που αγαπά τον κόπο, την εγκράτεια, την πνευματική εργασία, γίνεται πόρτα ανοιχτή προς την αιωνιότητα. Ο κόπος ελευθερώνει την ψυχή από τα δεσμά της φιληδονίας και την προετοιμάζει για την έξοδο από τον κόσμο τούτο με ειρήνη και ελπίδα.
Ο χριστιανός, ζώντας μέσα σε έναν κόσμο που προβάλλει την άνεση και την απόλαυση, καλείται να επιλέξει τον δρόμο της άσκησης και της πνευματικής εγρήγορσης, ώστε να κρατά την ψυχή του ελεύθερη — όχι μόνο για την ώρα του θανάτου, αλλά και για κάθε στιγμή που συναντά τον Θεό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου